3. Dokumentowanie pracy twórczej wykonywanej w ramach umowy o pracę – wytyczne organów podatkowych w kontekście stosowania 50% kosztów

ODPOWIEDŹ

Ustawodawca wprowadzając przepis o możliwości stosowania dla twórców kosztów w wysokości 50%, w tym dla pracowników, nie określił w ogóle sposobu dokumentowania. Jednakże, dla celów rozróżnienia pracy twórczej od pracy pozbawionej tych cech, dokumentowanie może odbyć się zarówno w ramach podpisywanej umowy o pracę jak i np. w ramach regulaminu pracy lub uchwały zarządu spółki. 

Dla celów określenia jaka część wynagrodzenia będzie objęta kosztami na poziomie 50% zaleca się prowadzenie np. ewidencji czasu pracy lub ewidencji prac twórczych przez pracowników. Nie można przyjąć ze względów obiektywnych, że pracownik przez 100% czasu pracy związany jest z pracą twórczą.   

UZASADNIENIE

Co do zasady:

• osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę, w skali miesięcznej, mają wykazywane koszty podatkowe kwotowo, tj. 111,25 zł, a w przypadku osób pracujących poza miejscem zamieszkania 139,06 zł.
• koszty autorskie, tzn. koszty podatkowe w wysokości 50%, są wykazywane przy umowach o dzieło. 

Jednakże coraz częściej zdarzają się sytuacje, że w przedsiębiorstwach związanych z nowymi technologiami (szczególnie branża informatyczna, ale też rozwijająca się branża związana z szeroko pojętą farmakologią), pracownicy zatrudnieni w ramach umowy o pracę wykonują pracę twórczą – tworzą nowe leki lub nowe aplikacje informatyczne. W takim przypadku ustawodawca umożliwia stosowanie w rozliczeniu przychodu pracownika kosztów w wysokości 50%.

Na wstępie należy wskazać, że właściwa interpretacja regulacji podatkowej w omawianym zakresie, powinna być poprzedzona zdefiniowaniem przedmiotu prawa autorskiego. Jak wskazuje się bowiem w art.1 ust.1 u.p.a. przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Można zatem wskazać, iż ustawodawca pomimo wprowadzenia bardzo szerokiej definicji przedmiotu praw autorskich wskazuje wyraźnie, że owe działanie musi mieć charakter twórczy, co innymi słowy oznacza, że każde działanie (w tym praca) gdzie nie występuje powstanie „czegoś nowego” o niepowtarzalnym charakterze, nie odtwórczego, będące wytworem myśli ludzkiej, może być uznane za przedmiot praw autorskich (utwór w rozumieniu ustawy o prawach autorskich). 

Warto także wskazać na interpretację Dyrektora KIS z dnia 28.03.2017 r., sygn. 1462-IPPB2.4511.40.2017.2.MG: W szczególności – jak stanowi ust. 2 tego przepisu – przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
wyrażone słowem,...