Zapłata za byłego lub obecnego pracownika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

ODPOWIEDŹ

W obecnym stanie prawnym występuje rozbieżność pomiędzy poglądami wyrażanymi w interpretacjach przez Ministra Finansów, a wyrokiem wydanym przez Naczelny Sąd Administracyjny. Minister Finansów wskazuje, że jeżeli pracodawca (lub były pracodawca) zapłaci zaległe składki za pracownika lub byłego pracownika (zleceniobiorcę) i jednocześnie nie będzie dochodził ich zwrotu, to po stronie pracowników (byłych pracowników i zleceniobiorców) powstaje przysporzenie majątkowe w postaci przychodu ze świadczeń nieodpłatnych. Wtedy pracodawca dla zatrudnionych jeszcze u niego pracowników powinien pobrać zaliczkę na podatek dochodowy i wykazać ją w PIT-11, natomiast dla byłych zatrudnionych powinien wystawić im PIT-8C, który to sami uwzględnią w swoim zeznaniu rocznym. Całkowicie przeciwny pogląd prezentuje Naczelny Sąd Administracyjny, który stanowczo wyraża pogląd, że obowiązek właściwego potrącenia składek na różnego typu ubezpieczenia ciąży tylko i wyłącznie na płatniku (pracodawcy), a późniejsza zapłata zaległych składek stanowi realizację pierwotnego obowiązku.

UZASADNIENIE

W ostatnich latach nasiliły się postępowania kontrolne prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który celem jest zwiększenie ściągalności składek do FUS i pośrednio do NFZ. Występują także sytuacje, w których sam pracodawca dokonuje zapłaty zaległych składek do ZUS i jednocześnie nie dochodzi od pracowników lub też byłych zatrudnionych zwrotu kwot, które zapłacił wraz z odsetkami.

Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych stoją na stanowisku, iż w sytuacji, w której pracodawca płaci składki (zaległe) z tytułu ubezpieczeń społecznych i jednocześnie dokonuje zaniechania ubiegania się o ich zwrot od zatrudnionych lub byłych zatrudnionych powinien traktować taką sytuację jako powstanie po stronie pracowników przychodu ze świadczeń nieodpłatnych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora IS w Bydgoszczy z dnia 31.03.2016 r., sygn. ITPB2/4511-29/16/MU czytamy, że:

a) Na … płatniku będzie ciążył obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki od powyższych przychodów, a także do wystawienia i wykazania tych przychodów, jako przychodów ze stosunku pracy,...