Umowa przeniesienia udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu kredytowego… ciążącego na właścicielu – jakie są skutki podatkowe?

Odpowiedź

Jeżeli Pani X przenosi udział w nieruchomości na Pana Y z jednoczesnym przejęciem przez niego obciążenia kredytowego, to stanowi to formę odpłatnego zbycia po jej stronie, a biorąc pod uwagę fakt, że nie upłynęło jeszcze pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, wystąpi konieczność rozliczenia podatku dochodowego. Jednocześnie opodatkowaniu będzie podlegał dochód, a stawka wyniesie 19%. Jako przychód należy wykazać w rachunku podatkowym wartość wykazaną w akcie notarialnym związanym z przeniesieniem własności. 
Kosztem podatkowym będzie natomiast wartość zakupionej nieruchomości gruntowej oraz środki wydatkowane na wybudowanie domu jednorodzinnego (niezbędne faktury). 

Uzasadnienie

O ile dana czynność prawna nie jest niezgodna z obowiązującym prawem, to strony mogą korzystać z zasady swobody umów. Kodeks cywilny w art. 3531 wskazuje bowiem: „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. Umowa zawarta w formie aktu notarialnego (wymóg konieczny, gdyż przedmiotem transakcji jest nieruchomość), gdzie występuje przeniesienie własności w zamian za przejęcie zobowiązania z tytułu kredytu, jest tego najlepszym przykładem. 
W wypadku rozpatrywanej umowy zastosowanie znajduje treść art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c u.p.d.o.f., zgodnie z którym „źródłami przychodów są: odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów […], – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a–c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, […] w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany”. 
Powyższa norma prawna reguluje sytuację zbycia nieruchomości,...