Prezentacja i elementy sprawozdania finansowego

1. Zakres informacji prezentowanych w sprawozdaniu finansowym

Jak przedstawialiśmy Państwu w poprzednim ważnym temacie (w wydaniu lutowym) Jednostki, które prowadzą księgi rachunkowe, są zobowiązane do sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień zamknięcia tych ksiąg.
W kolejności jednostka po zamknięciu ksiąg rachunkowych jest zobowiązana przygotować sprawozdanie finansowe, które powinno nastąpić nie później niż w  ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego.
Co do zasady sprawozdanie finansowe składa się z:

• bilansu,
• rachunku zysków i strat,
• informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia. 

Zakres informacji prezentowanych w sprawozdaniach finansowych przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń oraz reasekuracji określają załączniki do ustawy o rachunkowości. 
I tak, podstawowym załącznikiem zgodnie z którym jednostka sporządza sprawozdanie finansowe jest załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości. Nie mniej jednak ustawa o rachunkowości przewiduje układ sprawozdania finansowego według:

• załącznika nr 4 – w sytuacji jednostek mikro.,
• załącznik nr 5 – w sytuacji jednostek małych,
• załącznik nr 6 – w sytuacji jednostek o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art.3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy.

Poniżej przedstawiamy Państwu jakie elementy winno przedstawiać sprawozdanie finansowe w zależności od rodzaju przedsiębiorcy
1) Jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji - załącznik nr 1

• Wprowadzenie do sprawozdania finansowego;
• Bilans
• Rachunek zysków i strat : wariant kalkulacyjny, wariant porównawczy;
• Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym;
• Rachunek przepływów pieniężnych;

2)    Jednostki mikro - załącznik nr 4

• Informacje ogólne;
• Bilans;
• Informacje uzupełniające do bilansu;
• Rachunek zysków i strat;

3)    Jednostki małe - załącznik nr 5

• Wprowadzenie do sprawozdania finansowego;
• Bilans;
• Rachunek zysków i strat
• Dodatkowe informacje i objaśnienia

4)    Organizacje pozarządowe - załącznik nr 6

• Wprowadzenie do sprawozdania finansowego;
• Bilans;
• Rachunek zysków i strat
• Informacja dodatkowa 

Biorąc pod uwagę możliwość wyboru sporządzania sprawozdania finansowego wg określonego załącznika wynikającego z ustawy o rachunkowości, jednostka przed jego sporządzeniem winna określić:

• do jakiej grupy przedsiębiorców należy;
• w jakiej postaci będzie sporządzać roczne sprawozdanie finansowe.

Uchwałę w tym zakresie,w szczególności w związku z zastosowaniem uproszczeń przewidzianych dla jednostek małych lub mikro podejmuje organ zatwierdzający sprawozdanie. 
W niniejszym opracowaniu przedstawiamy Państwu jeden z najważniejszych elementów sprawozdania finansowego jakim Rachunek Zysków i Strat - sporządzany przez jednostkę wg załącznika nr 1.

2. Sprawozdanie finansowe według załącznika nr 1
    
2.1.  Dlaczego sporządzamy rachunek zysków i strat

Rachunek zysków i strat stanowi jeden z elementów sprawozdania finansowego. Jest informacją dla jednostki o wielkości wyniku finansowego. Dostarcza również informacji o poszczególnych elementach wpływających na ten wynik finansowy. Przedstawia bowiem strukturę poszczególnych przychodów i kosztów w przedsiębiorstwie. Rachunek zysków i strat wskazuje oddzielnie:

• przychody z podstawowej działalności operacyjnej;
• koszty z podstawowej działalności operacyjnej;
• przychody z pozostałej działalności operacyjnej – pozostałe przychody operacyjne;
• koszty z pozostałej działalności operacyjnej – pozostałe koszty operacyjne;
• przychody finansowe;
• koszty finansowe; 

Rachunek zysków i strat ustala wynik na poszczególnych rodzajach działalności poprzez porównanie przychodów i kosztów tych rodzajów działalności.

2.2. Przychody podstawowej działalność operacyjnej

Co do zasady zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 3 ust. 30 ustawy o rachunkowości za przychody rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Do przychodów z działalności operacyjnej jednostka będzie zaliczać przychody netto:

• ze sprzedaży produktów, tj. wyrobów gotowych, półproduktów, robót i usług,
• towarów i materiałów.

Pamiętaj: Art. 42 ust. 2 ustawy o rachunkowości stanowi, że ustalając wartość przychodów uwzględniamy przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług oraz innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem.

Do ksiąg rachunkowych danego roku będziemy przyjmować:

• wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz jednostki przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty – art. 6 ust. 1 ustawy;
• dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione;

Biorąc pod uwagę powyższe, jednostka dokonując zapisów związanych z podstawowymi przychodami z działalności gospodarczej winna przypisać wszystkie przychody  dotyczące danego roku obrotowego niezależnie od terminu ich zapłaty. Ustawa o rachunkowości nie precyzuje pod jaką konkretną datą należy przypisać przychód – nie precyzuje momentu powstania daty przychodu. 

Co na to jednak przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że za datę powstania przychodu uważa się, co do zasady, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku – art.12 ust. 3c updop.
Natomiast w przypadku otrzymania przychodu do którego nie stosuje się powyższych zasad za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty – art.12 ust. 3e updop.
Dodatkowo zgodnie z art. 12 ust. 3g updop w przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, za datę powstania przychodu podatnik może uznać dzień pobrania wpłaty. W przypadku wyboru takiego sposobu ustalania daty powstania przychodu podatnik jest obowiązany stosować go przez cały rok podatkowy. Podatnik informuje o tym wyborze w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1, składanym za rok podatkowy, w którym stosował ten sposób. 

Ewidencja przychodów – jakie konto:

Zazwyczaj jednostka ewidencjonuje przychody:
ze sprzedaży produktów (przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych i usług)  na koncie 70-0 „Sprzedaż produktów” lub na koncie 70-0 „Sprzedaż usług” 
– zapisy na tych kontach obejmują również dotacje, dopłaty i subwencje do cen sprzedaży wyrobów gotowych/usług.
ze sprzedaży materiałów i towarów na kontach 73-0 “Sprzedaż towarów” i 74-0 „Sprzedaż materiałów i opakowań”.

Korekta przychodów w księgach rachunkowych 

Ustawa o rachunkowości nie stanowi wprost kiedy jednostka winna ująć w księgach rachunkowych korektę przychodu: czy powinna sugerować się datą wystawienia faktury korygującej czy też datą powstania przychodu w odniesieniu do którego dokonuje się korekty. 
Biorąc jednak podstawowe zasady wynikające z ustawy o rachunkowości tj:

• art. 6 ust. 1 i 2 ustawy;
• art. 20 ust. 1 ustawy;
• art. 42 ust. 2 ustawy;
• art. 54 ust. 1 ustawy w myśl którego jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy należałoby uznać, że wszelkie korekty przychodów ze sprzedaży za dany rok obrotowy  jednostka ujmuje w księgach roku obrotowego, w którym powstał dany przychód, Nie ma znaczenia data wystawienia faktury korygującej. 

Zatem jeżeli korekta przychodu będzie dotyczyła roku 2021 i korekta nastąpiła do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego tj do dnia 31.03.2022 roku to korekty tej należy dokonać w księgach 2021 roku. 
W sytuacji gdyby korekta przychodu nastąpiła już po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale jeszcze przed jego zatwierdzeniem, jednostka winna sugerować się zapisem wynikającym z art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości. 

Pr...