Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników i zleceniobiorców - skutki na gruncie podatkowym

ODPOWIEDŹ

Pracodawca ma prawo sfinansować pracownikom podnoszenie kwalifikacji każdego typu w dowolnej wysokości, pod warunkiem zgodności tematyki kształcenia z profilem obecnej lub przyszłej działalności przedsiębiorcy – będą to wtedy dla niego podatkowe koszty uzyskania przychodu. Jednakże z punktu widzenia konieczności doliczenia wartości kosztów kształcenia do przychodów ze stosunku o pracę oraz ich opodatkowania, wymagane jest, aby kształcenie odbyło się na zgodą lub z inicjatywy pracodawcy. Jeżeli chodzi o finansowanie kształcenia zleceniobiorców, to ustawodawca nie przewidział żadnych preferencji podatkowych.

UZASADNIENIE

Pracodawca zazwyczaj określa niezbędne wymagania dla określonych stanowisk pracy w układzie zbiorowym pracy lub też w regulaminie wynagradzania. Kodeks Pracy w art.102-1036 określa szczegółowo reguły wiążące pracodawcę i pracownika w zakresie podnoszenia kwalifikacji, wskazując na możliwość:

• udzielania odpłatnych urlopów szkoleniowych,

• przyznania tzw. pieniężnych świadczeń dodatkowych, które mają sfinansować w całości lub częściowo opłaty za dojazdy do miejsca kształcenia, kwotę czesnego (kształcenie może odbywać się w jednostce publicznej jak i niepublicznej) oraz koszty zakwaterowania, wyżywienia i pomocy naukowych (podręczniki, komentarze do ustaw, itd.);

Zazwyczaj pracodawca dąży do pisemnego uregulowania warunków finansowania kształcenia pracownika, gdzie określane są obowiązki i prawa obu stron. Możliwe i często stosowane jest także zabezpieczenie pracodawcy przed odejściem z pracy pracownika po ukończeniu dokształcania (tzw. karencja), przy czym kodeks pracy narzuca tu okres nie dłuższy niż trzy lata. Prawo pracy dopuszcza także finansowanie dokształcenia pracownika przez pracodawcę bez zawierania pisemnej umowy. W takim przypadku przyjmuje się, że jeżeli pracodawca udziela pracownikowi odpłatnych urlopów szkoleniowych, pokrywa koszty kształcenia i koszty uboczne, to oznacza że wyraził zgodę na podnoszenie kwalifikacji.

Ten ostatni warunek, tj. zgoda pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji przez pracownika, ma decydujące znaczenie do skorzystania z preferencji podatkowej. Możemy wyróżnić trzy sytuacje:

• pracownik postanawia samodzielnie o podnoszeniu kwalifikacji,

• pracownik jest kierowany na dokształcanie z inicjatywy pracodawcy,

• pracownik postanawia podnosić swoje kwalifikacje i uzyskuje w tym przypadku zgodę pracodawcy.

Tylko dwie ostatnie sytuacje: b i c, będą uprawniały pracownika do korzystania ze zwolnienia świadczenia nieodpłatnego z podatku dochodowego. Omawiane zwolnienie reguluje art. 21 ust.1 pkt. 90 u.p.d.o.f: wolne od podatku są: … wartoś...