Skutki podatkowe Brexitu

1. Brexit - ogólne informacje dotyczące wyjścia Wielkiej Brytanii z UE

Brexit – słowo powstałe z dwóch wyrazów British (brytyjski) i Exit (wyjście), oznaczające proces wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Brytyjczycy decyzję o opuszczeniu Unii Europejskiej zdecydowali w czerwcu 2016 r. w ogólnonarodowym referendum. Referendum było skutkiem podjęcia przez Wielką Brytanię decyzji o wystąpieniu z Unii Europejskiej w ramach art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej. W grudniu 2016 r. ówczesna premier rządu Wielkiej Brytanii Theresa May i przywódcy 27 krajów Unii Europejskiej, spotkali się aby omówić warunki brexitu. Obecnie ze względu na stan pandemii koronowirusa rozmowy te zostały zawieszone.
Tuż po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE, brytyjski premier Boris Johnson oświadczył, że chce on zawarcia umowy podobnej do tej, jaką ma Kanada z UE. Umowa ta zniosła 99 proc. ceł i większość innych barier, ale nie wymaga ona od Kanady, konieczności dostosowania się do unijnych regulacji, w przeciwieństwie do tego, czego domaga się Wielkiej Brytanii. Główny negocjator ze strony Wielkiej Brytanii  David Frost powiedział w Brukseli, że Londyn musi mieć możliwość ustalania własnych praw i reguł, zaś Michel Barnier negocjator ze stroni UE, że Unia jest gotowa zaoferować Londynowi „ambitne partnerstwo”, ale ze względu na terytorialną i gospodarczą bliskość nie może ono być odwzorowaniem umowy z Kanadą.
Unia chce zawrzeć jedną kompleksową umowę, która obejmowałaby nie tylko handel, ale też współpracę w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, ochrony środowiska, lotnictwa cywilnego, rybołówstwa itp. Jednakże ze względu na krótki czas może to być niemożliwe.  Dlatego też Wielka Brytania proponuje aby podzielić ją na części. Najpierw zawrzeć podstawową umowę handlową, tak aby od 1 stycznia 2021 r. nie zaczęły obowiązywać cła, a następnie uzgadniać pozostałe sprawy. Niezależnie od tego, co umowa ma obejmować obecnie głównym punktem spornym jest wymóg dostosowania się przez Wielką Brytanię do unijnych regulacji w kwestiach prawa pracy, podatków, pomocy publicznej, ochrony środowiska itp.
Z punktu widzenia poszczególnych sektorów gospodarki, najważniejszymi punktami spornymi będzie rybołówstwo oraz usługi finansowe. W przypadku Wielkiej Brytanii rybołówstwo nie ma dla jej gospodarki jako całości istotnego znaczenia, ale jest zagadnieniem newralgicznym politycznie. Wyjście z unijnej wspólnej polityki rybołówstwa i odzyskanie kontroli nad brytyjskimi wodami było jednym z głównych argumentów zwolenników Brexitu i na obszarach żyjących z rybołówstwa poparcie dla wyjścia z Wielkiej Brytanii z UE było wysokie. Unia chce jednak dalszego dostępu do brytyjskich łowisk, oczywiście na zasadzie wzajemności, oraz ustalenia stałych kwot połowowych, na co Wielka Brytania stanowczo nie wyraża zgody.
Unia ma jednak w tej kwestii pewne możliwości wywierania nacisku na Londyn, bowiem rybołówstwo w sporej mierze zależy od eksportu do Unii Europejskiej.
Unia podkreśla, że od ustępstwa Londynu w powyższej kwestii uzależnione jest dopuszczenia na unijny rynek brytyjskiego sektora finansowego, który to sektor wytwarzając ok. 7 proc. brytyjskiego PKB jest dla jego gospodarki niezwykle istotny. UE ma bowiem zdecydować, czy brytyjskie regulacje finansowe mają ekwiwalentny status do unijnych, co jest niezbędne dla działania ich na unijnym rynku.
W dniu 5 marca 2020 r. rząd Wielkiej Brytanii przedłożył w Izbie Gmin projekt ustawy, która wraz z upływem okresu przejściowego z dniem 31 grudnia 2020 roku kończy swobodny przepływ osób z Unii Europejskiej i wprowadza obowiązujący wszystkich, niezależnie od obywatelstwa, punktowy system imigracyjny. System ma zrównać status obywateli Unii Europejskiej ze statusem obywateli pozostałych państw, a także radykalnie ograniczyć możliwość podejmowania pracy przez osoby nie posiadające lub niskich kwalifikacjach. Jednak dotyczyć on będzie tylko nowych imigrantów. To oznacza, że ok. 3 mln obywateli państw UE mieszkających w Wielkiej Brytanii, będzie mogło pozostać i nadal pracować, oczywiście pod warunkiem, że złożą wniosek o przyznanie im statusu osoby osiedlonej lub tymczasowego statusu osoby osiedlonej.

Ustawa opracowała system punktowy, który będzie obowiązywać po upływie okresu przejściowego. Nabycie prawa do pracy wymagać będzie uzyskania przynajmniej 70 punktów, w tym 50 punktów musi przypadać na kryteria obowiązkowe, jakimi są:

• oferta pracy od zatwierdzonego sponsora,
• adekwatność umiejętności do oferty,
• znajomość języka angielskiego.

Przyznawanie kolejnych punktów uzależnione będzie od wysokości zarobków przewidzianych w ofercie, wykształcenia oraz od tego, czy w danym sektorze są wakaty.
Wszyscy imigranci będą mieli prawo dostępu do świadczeń związanych z dochodami dopiero, gdy zostanie im przyznane prawo do pobytu na wyspach czas nieokreślony, co zwykle następuje po pięciu latach. W projekcie zapisano także, że  obywatele państw Unii Europejskiej będą mogli przyjeżdżać do Wielkiej Brytanii w celach turystycznych bez konieczności ubiegania się o brytyjską wizę w przypadku pobytów, które nie przekraczają sześciu miesięcy.
Jeśli chodzi o handel i wymianę towarów to do końca 2020 r. Wielka Brytania jest  związana unijnym zharmonizowanym reżimem celnym. Od 2021 r. będzie mogła sama określać stawki celne. Jednak zaproponowane w maju br. stawki celne dotyczyć będą tylko handlu z tymi krajami, z którymi nie podpisze ona umowy o wolnym handlu. Rozmowy w tym zakresie prowadzone są nie tylko z Unią Europejską ale także ze Stanami Zjednoczonymi. W interesie Wielkiej Brytanii jest aby umowy te zostały zawarte przed końcem okresu przejściowego, i aby od 2022 r. umowy o wolnym handlu obejmowały 80 proc. brytyjskiego handlu. Nowy system celny ma znieść cła na import produktów o wartości ok. 62 miliardów funtów, z czego prawie polowa to import produktów wykorzystywanych w produkcji, a pozostała to produkty konsumenckie.

2. Jakie skutki podatkowe może spowodować wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej

Do końca okresu przejściowego czyli do 31 grudnia 2020 roku relacje pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią nie ulegną zmianie.  Wielka Brytania będzie nadal stosować dotychczasowe przepisy prawa unijnego m.in. w zakresie swobodnego przepływu osób, towarów, usług oraz kapitału – jednakże bez prawa głosu Wielkiej Brytanii w instytucjach UE). 
Unijne prawo podatkowe regulujące opodatkowanie dywidend, restrukturyzacji oraz podatek u źródła również będzie obowiązywać w relacjach z podatnikami z Wielkiej Brytanii.  Wszystko może się zmienić od 1 stycznia 2021 r. Zależy to od warunków dalszej współpracy pomiędzy Londynem a Brukselą jakie zostaną wypracowane w umowie o wolnym handlu. W przypadku pozostania Wielkiej Brytanii w Europejskim Obszarze Gospodarczym brexit nie powinien mienić zasad opodatkowania powyższych zdarzeń. Jednak brak takiego porozumienia oznaczać może zmianę w ich opodatkowaniu, gdzie zastosowanie będą mały przede wszystkim prawo krajowe w powiązaniu z umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania.

2.1. Opodatkowanie dywidend wypłacanych na rzecz brytyjskich spółek kapitałowych

Przepisy dyrektywy Dyrektywa Rady 90/435/EWG z dnia 23 lipca 1990 roku w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich, wielokrotnie zmieniane i zastąpione przez Dyrektywę Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 roku w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich, oraz przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które w przedmiotowym zakresie są następstwem implementacji w/w przepisów na grunt prawa krajowego stanowią (art. 22 ust. 4 ustawy o pdop), iż zwalnia się od podatku dochodowego przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. a, f oraz j, z wyjątkiem dochodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1. wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w pkt 1, jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
3. spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1;
4. spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

W preambule Dyrektywy Rady 2011/96/UE wskazany został cel, jakiemu ma służyć powyższe zwolnienie. „Konsolidacja spółek różnych państw członkowskich może okazać się konieczna dla stworzenia w ramach Unii warunków analogicznych do warunków rynku wewnętrznego oraz w celu zapewnienia skutecznego funkcjonowania tego rynku wewnętrznego. Takie operacje nie powinny być utrudniane przez ograniczenia, niedogodności lub zakłócenia wynikające w szczególności z przepisów podatkowych państw członkowskich. Stąd też niezbędne jest, w odniesieniu do konsolidacji spółek różnych państw członkowskich, określenie zasad opodatkowania, które są neutralne z punktu widzenia konkurencji, aby umożliwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do wymogów rynku wewnętrznego, zwiększyć ich produktywność oraz zwiększyć ich siłę konkurencyjną na poziomie międzynarodowym”.
Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i pozostanie poza Europejskim Obszarem Gospodarczym, spowoduje, iż wypłaty z zysku dokonywane na rzecz brytyjskich spółek matek od spółek córek ze wspólnoty europejskiej, nie będą korzystać z powyższej ochrony, a tym samym mogą być o...