Nowe preferencje dla firm inwestujących – tzw. CIT estoński

1. Co to jest estoński CIT

Ministerstwo Finansów zaplanowało nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która ma obowiązywać od 1 stycznia 2021 roku. Zmiana w szczególności dotyczy opodatkowania zysku. Estoński CIT ma wspierać inwestycje i rozwój firm oraz wspierać pobudzenie rozwoju naszej gospodarki.
Na stronach Ministerstwa Finansów czytamy m.in., że Estoński CIT to:

• brak podatku tak długo, jak zysk pozostaje w firmie,
• brak odrębnej rachunkowości podatkowej i minimum obowiązków administracyjnych,
• opodatkowanie niższe niż obecnie,
• prostota dzięki zastosowaniu zasad ustawy o rachunkowości.

2. Wprowadzenie nowych, fakultatywnych zasad opodatkowania

W projekcie przewidziane zostały dwa warianty opodatkowania na nowych zasadach. Przedstawione warianty są alternatywne tzn. że przedsiębiorca będzie mógł skorzystać wyłącznie z jednego proponowanego.
W wariancie pierwszym:   przedstawiono model opodatkowania zysków, podobnie obowiązujący tak w Estonii, Łotwie, Gruzji czy też na Węgrzech.
Model zakłada odejście od dotychczasowego podejścia polegającego na opodatkowaniu dochodu. Co do zasady dochód był rozumiany jako nadwyżka przychodów nad kosztami uzyskania przychodu - przy uwzględnieniu ewentualnych odliczeń od dochodu. 
W projekcie ustawy ustawodawca proponuje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem wypłatę zysku określonego szczegółowo w art. 28m. 
Drugi model, wzorowany na rozwiązaniach przyjętych w Niemczech i na Węgrzech - jest to specjalny fundusz (rachunek) inwestycyjny, w sensie ekonomicznym umożliwia szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych. Podatnik będzie mógł zaliczać odpisy na taki rachunek inwestycyjny do kosztów uzyskania przychodów. W pozostałej części zostaną zachowane klasyczne rozliczenia CIT.

3. Kogo dotyczy estoński CIT

Estoński CIT skierowany jest do:

• mikro, małych i średnich spółek kapitałowych (z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych), których przychody nie przekraczają 100 mln zł.;
• spółek, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne. 

Z estońskiego CIT będą mogły skorzystać spółki:

• które nie posiadają udziałów w innych podmiotach,
• które zatrudniają co najmniej 3 osoby z wyłączeniem udziałowców (ułatwienia dla podatników małych i rozpoczynających działalność),
• których przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej,
• które wykazują nakłady inwestycyjne (ułatwienia dla podatników małych, rozpoczynających działalność a także tych, którzy wybiorą nowy system w 2021 r.).

Wszystkie te kryteria muszą być spełnione jednocześnie.

4. Przedmiot opodatkowania - art. 28m

Art. 28m ustawy stanowi, że przedmiotem opodatkowania są następujące kategorie dochodów odpowiadające wysokości:

1. zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:
   a) do wypłaty udziałowcom albo akcjonariuszom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
   b) na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);
2. ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków);
3. wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą);
4. nadwyżki wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) - w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;
5. sumy zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) - w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem;
6. wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z ustawą o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu ni...