Najważniejsze zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych na rok 2017

1. Wprowadzenie nowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 15%

Ustawą z dnia 5 września 2016 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzono do art. 19 ust.1 w pkt 2 nową stawkę podatkową w wysokości 15%. Zgodnie z tym przepisem nowa obniżona stawka podatkowa będzie dotyczyć:

• a) małych podatników,

• b) podatników rozpoczynających działalność, ale w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność.

Przez małego podatnika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 4a pkt 10) należy rozumieć podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Oznacza to, że małym podatnikiem w roku 2017 będzie podatnik, u którego wysokość przychodu łącznie z podatkiem VAT nie przekroczy kwoty 5.157.000 zł (1.200.000 x 4,2976). W przypadku małych podatników stosowanie obniżonej stawki nie jest ograniczone czasowo.

Natomiast podatnicy rozpoczynający działalność mogą zastosować powyższą stawkę w pierwszym roku swojej działalności czyli już w roku 2017, a w latach następnych (pod warunkiem, że powyższy przepis nie ulegnie zmianie) tylko wtedy gdy wysokość przychodu za 2017 rok nie będzie wyższa niż 1.200.000 euro po przeliczeniu na złote według kursu średniego euro z dnia 2 października 2017 roku.

Wyłączeniu z prawa do skorzystania z obniżonej stawki podatku dochodowego od osób prawnych podlegają podatnicy, którzy zostali utworzeni:

1. w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo

2. w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną, albo

3. przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły na poczet kapitału podatnika uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14, albo

4. przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników.

Wyłączenie to ma zastosowanie w roku podatkowym, w którym podatnik rozpoczął działalność, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym. Zastosowanie stawki w trzecim roku prowadzonej działalności będzie możliwe tylko w przypadku gdy przychód podatnika łącznie z podatkiem VAT za drugi rok prowadzonej działalności nie przekroczy kwoty odpowiadającej 1.200.000 euro.

Z prawa do skorzystania z obniżonej 15% stawki podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych są bezwarunkowo wyłączone również podatkowe grupy kapitałowe.

Przykład 1

Firma A i Firma B prowadziły działalność w zakresie produkcji mebli. Obie firmy osiągnęły w roku 2016 przychód netto w kwocie po 4.680.576 zł. Firma A prowadziła sprzedaż mebli drewnianych w kraju, natomiast Firma B sprzedawała meble firmom w Niemczech.

PYTANIE

Czy w roku 2017 obie firmy będą mogły skorzystać z obniżonej 15% stawki podatkowej?

ODPOWIEDŹ

Zastosowanie 15% stawki podatkowej w przypadku podmiotów prowadzących już działalność gospodarczą możliwe jest w przypadku gdy podmiot ten jest małym podatnikiem w rozumieniu przepisów podatkowych – art. 4a pkt 10, czyli u którego przychód brutto razem z podatkiem VAT za rok poprzedni nie przekroczył 1.200.000 euro (po przeliczeniu 5.157.000 zł).

W przypadku Firmy A sprzedaż mebli dokonywana w kraju opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej 23%. Oznacza to, że przychód brutto za 2016 rok wyniesie u niej: 4.680.576 zł + 1.076.532,48 zł (VAT 23%) = 5.757.108,48 zł

Natomiast w przypadku Firmy B, która dokonuje sprzedaży mebli kontrahentom niemieckim, będziemy mieli do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów pod warunkiem, że spełnione zostały wymogi z art. 42 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wówczas stawka podatku VAT wyniesie 0%. W takim przypadku przychód brutto Firmy B wyniesie: 4.680.576 zł + VAT 0 zł (stawka VAT 0%) = 4.680.576 zł

Tym samym z obniżonej 15% stawki podatkowej w roku 2017 skorzystać będzie mogła Firma B, której przychód brutto za 2016 r. nie przekroczy kwoty 5.157.000 zł.

2. Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków uregulowanych w drodze płatności dokonanej z naruszeniem obowiązku jej realizacji za pośrednictwem rachunku płatniczego

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zmieniła minimalną wysokość kwoty powyżej której istnieje obowiązek dokonania płatności związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego, wprowadzając sankcję za dokonanie płatności z jego pominięciem. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych po art 15c dodano art. 15d (w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano po art. 22o dodano art. 22p w takim samym brzmieniu) w myśl, którego podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów

• - zwiększają przychody

• - w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Powyższe uregulowania stosuje się odpowiednio w przypadku:

1. nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych;

2. dokonania płatności po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, z tym że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.

Obowiązująca po zmianie treść art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Rachunkiem płatniczym, w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, jest rachunek prowadzony dla jednego lub większej liczby użytkowników służący do wykonywania transakcji płatniczych, przy czym przez rachunek płatniczy rozumie się także rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jeżeli rachunki te służą do wykonywania transakcji płatniczych.

Jak wynika z powyższych przepisów, w roku 2017 transakcje pomiędzy przedsiębiorcami rozliczone z pominięciem rachunku płatniczego, do którego zaliczany jest również rachunek bankowy, nie będą mogły być ujęte w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności. Warunkiem jest aby jednorazowa wartość takiej transakcji przekraczała równowartość 15.000 zł. Wartość ta jest wartością brutto, co oznacza, że obejmuje ona również podatek od towarów i usług.

W przypadku należności zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów jeszcze przed ich płatnością, brak ich późniejszej zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego skutkować będzie zmniejszeniem kosztów albo w przypadku ich braku zwiększeniem przychodów w miesiącu dokonania powyższej płatności.

Przykład 2

Firma A prowadząca działalność w zakresie budownictwa zawarła w dniu 1 lutego 2017 roku z Firmą B transakcję na nabycie materiałów budowlanych za kwotę 60.000 zł. Na poczet niniejszej transakcji Firma A dokonała wpłaty w kasie Firmy B kwoty odpowiadającej 10% wartości transakcji czyli 6.000 zł. W dniu 15 lutego Firma A ujęła powyższy wydatek w księgach rachunkowych w kwocie 60.000 zł, na podstawie otrzymanej faktury. Wpłaty reszty należności tj. kwoty 54.000 zł Firma A dokonała w dniu 2 marca 2017 roku za pośrednictwem rachunku bankowego.

PYTANIE

Czy cała kwota należności czyli 60.000 zł zapłacona za nabyte materiały budowlane stanowić będzie koszt uzyskania przychodów w Firmie A?

ODPOWIEDŹ

Wpłacona zaliczka na poczet należności za zakupione materiały budowlane nie będzie kosztem uzyskania przychodów, w rozumieniu przepisów podatkowych, ze względu na niespełnienie warunku definitywności takiego wydatku. Bowiem zapłata zaliczki nie daje jeszcze pewności, że transakcja, na poczet której dokonano wpłaty zaliczki, dojdzie do skutku. Kwotę wpłaconej zaliczki będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dopiero gdy przedmiotowa transakcja dojdzie do skutku. Ponieważ zaliczka została zapłacona w gotówce w kasie Firmy B z chwilą dojścia do skutku powyższej transakcji nie będzie mogła ona zostać ujęta w kosztach uzyskania przychodów Firmy A. Wyłączenie z kosztów nastąpić powinno z dniem ujęcia zakupu materiałów w kosztach podatkowych Firmy A czyli w dniu 15 lutego 2017 roku.

Przykład 3

Spółka z ograniczoną odziedziczalnością przy zawarciu umowy sprzedaży budynku hali produkcyjnej w kwocie 350.000 zł, dokonała częściowej zapłaty gotówkowej przy zawieraniu umowy w kancelarii notarialnej w wysokości 45.000 zł bezpośrednio na ręce sprzedającego. Dwa tygodnie później dokonały za pośrednictwem rachunku bankowego pozostałej kwoty 305.000 zł zgodnie z ustaleniami zawartymi w powyższej umowie.

PYTANIE

Jak będzie wyglądało ujęcie powyższego wydatku w kosztach uzyskania prz...