Nabycie, ulepszenie i amortyzowanie programów komputerowych - skutki w PIT

ODPOWIEDŹ

Na wstępie należy zauważyć, że amortyzacja pełni w działalności gospodarczej nie tylko funkcję kosztową (w rozumieniu prawa do obniżenia podstawy opodatkowania), ale także finansową. Polega ona na możliwości odzyskiwania poniesionych nakładów inwestycyjnych za sprawą pokrytych przychodami odpisów amortyzacyjnych.

W przypadku oprogramowania komputerowego należy wziąć pod uwagę fakt, iż nie stanowią one środków trwałych lecz wartości niematerialne i prawne. Amortyzowanie wartości niematerialnych i prawnych cechuje w pewnym stopniu odmienność od zasad amortyzacji środków trwałych. W szczególności należy zwrócić uwagę na niemożność stosowania amortyzacji degresywnej, brak możliwość amortyzowania wytworzonych we własnym zakresie programów komputerowych oraz zasady ulepszania.

UZASADNIENIE

Ustawodawca zdefiniował w art. 22b u.p.d.o.f. i art.16b u.p.d.o.p. składniki majątku klasyfikowane jako wartości niematerialne i prawne. Wskazał, że są to nabyte przez podatnika, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania prawa majątkowe, w tym autorskie prawa majątkowe oraz licencje. W tych właśnie dwóch pojęciach, tj. autorskie prawo majątkowe oraz licencja należy widzieć oprogramowanie komputerowe. W przypadku, gdy przedsiębiorstwo nabyło autorskie prawo majątkowe do oprogramowania komputerowego, oznacza to, że dla tego przedsiębiorstwa powstało wyłączne prawo do korzystania i swobodnego nim rozporządzania.

Z kolei, gdy zakup oprogramowania komputerowego odbywa się na zasadzie zawarcia umowy licencyjnej, oznacza to, że przedsiębiorstwo nabywające ma tylko prawo do korzystania z tegoż oprogramowania w ograniczonym zakresie, bez prawa dalszego dysponowania zakupionym oprogramowaniem. Ponadto występuje trzecia możliwość nabycia oprogramowania, tj. zakup zestawu komputerowego lub samego komputera z już wgranym oprogramowaniem. Wtedy oprogramowanie komputerowe będzie stanowić część środka trwałego.

Przykład 1

Przedsiębiorstwo zakupiło w specjalistycznym sklepie komputerowym lub hipermarkecie oprogramowanie do pisania tekstów. Każde takie oprogramowanie tekstowe sprzedawane jest z licencją na np. jedno lub więcej stanowisk. Udzielona licencja nigdy nie pozwala na kopiowanie, odsprzedawanie lub modyfikowanie oprogramowania. W tym przykładzie mamy do czynienia z licencją jako podstawą klasyfikacji do wartości niematerialnych i prawnych.

Przykład 2

Biuro projektowe zamówiło w specjalistycznej firmie softwerowej napisanie oprogramowania do specjalistycznych wyliczeń na potrzeby projektowanych konstrukcji mostowych. Wraz ze sprzedaniem przygotowanego oprogramowania, na zamawiającego przenoszone jest prawo majątkowe do swobodnego dysponowania. W tym przypadku przeniesione prawo auto...