Gromadzenie dowodów przez organ podatkowy i podatnika w postępowaniu podatkowym

ODPOWIEDŹ

Organ podatkowy jest zobligowany bazować na naczelnych zasadach jakie powinny cechować postępowanie podatkowe, a które zostały zawarte w Ordynacji podatkowej. Z punktu widzenia gromadzenia dowodów najważniejszą zasadą postępowania podatkowego jest zasada zupełności materiału dowodowego wyrażona w art.187 § 1 Ordynacji podatkowej. Zasadniczo przyjmuje się, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Część jednakże typów dowodów została szczegółowo uregulowana.

UZASADNIENIE

Ustawodawca wprowadził w ramach Ordynacji podatkowej kilka naczelnych zasad wpływających na kształt postępowania podatkowego. Z punktu widzenia gromadzenia materiału dowodowego (celem wydania przez organ podatkowy decyzji) należy wskazać:

• a) zasadę prawdy obiektywnej uregulowanej w art. 122 OP, gdzie wskazuje się, że organy podatkowe muszą podejmować wszelkie niezbędne działania celem precyzyjnego wyjaśnienia stanu faktycznego w danej sprawie oraz załatwienia jej w postępowaniu podatkowym,

• b) zasadę zupełności (pełności) materiału dowodowego zgodnie z art. 187§1 OP, gdzie wskazuje się, że organ podatkowy prowadzący postępowanie podatkowe musi zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy,

• c) zasadę swobodnej oceny materiału dowodowego na podstawie art. 191 OP, gdzie organ musi ocenić przed wydaniem decyzji wszelkie zebrane i zgłoszone przez stronę postępowania (podatnika) dowody.

Ponadto należy wskazać, że po zebraniu całego materiału dowodowego, podatnik musi mieć siedem dni na zapoznanie się i wypowiedzenie co do całości zebranego materiału dowodowego (art. 200§1 OP). Podatnik może dowolnie zgłaszać wszelkie dowody na potwierdzenie swoich racji, przy czym jedynym wyłączeniem jest to, aby dowód nie był sprzeczny z prawem. Co ważne, gdy organ podatkowy oceniać będzie materiał dowodowy w trakcie jak i dla celów wydania decyzji podatkowej, musi każdy z dowodów traktować równorzędnie – nie może zatem wystąpić np. sytuacja, w której organ będzie wywodził swój pogląd na zeznaniach jednego świadka, a nie będzie brał pod uwagę innych dowodów mających charakter silnych kontr-dowodów.

Przykład 1

Organ podatkowy stwierdził nierzetelność prowadzonej księgi księgi przychodów i rozchodów. Podatnik dostarczył kopie faktur od swoich kontrahentów. Organ określając wysokość zaległości podatkowej w decyzji określającej oparł się tylko i wyłącznie o zapisy w księdze podatkowej. Takie postępowanie organu jest nieprawidłowe i może być zgłoszone w odwołaniu do wyższej instancji.

Podatnik musi także pam...