Zwolnienie z długu a podatek dochodowy

INNE ROZLICZENIA

Akt notarialny z lipca 2018 roku obejmował następujące czynności: zawarcie umowy zniesienia współwłasności, dział spadku, usuwanie długu, umowa świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum), warunkowa umowa świadczenia w miejsce wykonania, ugoda.

Po śmierci BJ (babcia) w dniu 27.11.2016 r. jej wnukowie I. i M. nabyli spadek na podstawie testamentu po 1/2 udziałów (prawomocne postanowienie sądu).

W dniu 20.05.2017 r. zmarł TJ (dziadek) a spadek po nim nabył SJ (syn) i (ojciec I i M a mój były mąż i dłużnik).

W skład spadku po BJ wchodzą m.in: - udział wynoszący w 1/2 we własności mieszkania w miejscowości G, udział wynoszący w 1/2 we własności nieruchomości w miejscowości M, udział wynoszący w 1/2 we własności nieruchomości w miejscowości S oraz inne udziały (samochód, gotówka).

Synowie oświadczyli, że wskutek dziedziczenia stali się współwłaścicielami w udziałach po 1/4 nieruchomości i pozostałych składnikach majątku. W dalszej części aktu SJ (ojciec I. i M) oświadczył, że jest współwłaścicielem w udziale wynoszącym 1/2 w nieruchomościach i pozostałych składnikach majątku. I. M. i ich ojciec dokonali nieodpłatnego częściowego zniesienia współwłasności w ten sposób, że: - I i M nabyli po 1/2 części własności mieszkania w miejscowości G, po 1/2 części własności nieruchomości w miejscowości M. I i M znieśli współwłasność nieruchomości w miejscowości S którą nabył na wyłączność SJ (ojciec chłopców). I i M nabyli również inne składniki (samochód, gotówka).

JJ oświadczyła, że przysługuje jej wierzytelność pieniężna od jej byłego męża wraz z odsetkami (na podstawie postanowienia sądu rejonowego z lipca 2010 roku w wysokości około 183.000 zł) co SJ potwierdził i uznał (postanowienie nie zostało wykonane a dochodzenie zakończyło się wyrokiem karnym z 2016 roku wymierzonym SJ z art. 30 kk). SJ oświadczył, że w związku z dziedziczeniem testamentowym po matce (BJ) przysługuje mu zachowek od każdego z synów w kwocie po 98.000 zł każdy. Oświadczył również, że w celu umorzenia przysługujących JJ (była żona) bezspornych wierzytelności zobowiązał się do przeniesienia na rzecz JJ tych wierzytelności z tytułu zachowku przysługującego mu od synów I i M. JJ przyjęła i nabyła wierzytelności z tytułu zachowku zwalniając jednocześnie SJ z długu (datio in solutum). Wskutek powyższej czynności dłużnikami JJ stali się jej synowie I i M. I i M w celu umorzenia wierzytelności z tytułu zachowku przysługującej JJ (matce) przenieśli na jej rzecz swoje udziały po 1/2 każdy w nieruchomości w miejscowości M (pod warunkiem wydania przez naczelnika US zaświadczenia o zwolnieniu z podatku). JJ przyjęła przeniesienie tych udziałów i zwolniła swoich dłużników M i I (synów) z długu.

W drugim akcie zawartym w sierpniu 2018 roku doszło do zawarcia umowy przeniesienia udziałów we współwłasnościach pomiędzy I i M a JJ. Akt odnosi się do treści aktu z lipca 2018 roku i wskazuje, że w celu umorzenia przysługującej JJ względem synów wierzytelności z tytułu zachowku, I i M przenoszą na rzecz JJ swoje udziały po 1/2 części we współwłasności nieruchomości w miejscowości M a JJ to przeniesienie przyjęła zwalniając swoich synów I i M z długu. Uwzględniając w/w akty proszę o informację czy synowie (I i M) powinni zapłacić podatek dochodowy z tytułu zwolnienia z długu przez matkę (JJ)?

ODPOWIEDŹ

Zbycie własności udziałów w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie stanowi dla zbywców źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskany z tego tytułu dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy, w konsekwencji czego zbywcy są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, chyba że zastosowanie znajdzie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o pdof.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawa o pdof) źródłem przychodu jest – z zastrzeżeniem ust. 2 – odpłatne zbycie m.in.:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przytoczona treść art. 10 ust. 1 pkt 8 w/w. ustawy formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości upłynie 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości upłynie 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Posłużenie się w ww. artykule pojęciem „odpłatne zbycie” oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Należy zauważyć, iż aby dana czynność miała charakter odpłatnej nie musi jej towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy, może również oznaczać uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Termin odpłatne zbycie obejmuje szerszy zakres umów. W myśl art. 155 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości ozna...

 

Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 12 papierowych oraz cyfrowych wydań magazynu"
  • Dostęp online do aktualnych i archiwalnych wydań czasopisma oraz dostęp do dodatkowych materiałów
  • Nielimitowane konsultacje
  • ...i wiele więcej!

Przypisy