Znaczenie wyroków wydawanych przez NSA dla pewności podatnika w stosowaniu prawa podatkowego

ODPOWIEDŹ

W Polsce nie ma jednego organu (np. sądu), który dokonywałaby ostatecznej wykładni norm prawa, w tym prawa podatkowego. Tak samo żaden sąd nie może odgrywać roli prawotwórczej. Powyższe oznacza, że dane orzeczenie sądowe wiąże tylko w danej, konkretnej sprawie. Podatnicy nie mają zatem pewności, że opodatkowując daną operację gospodarczą w taki sposób jak wynika to np. z orzeczenia wydanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w innej lub bardzo podobnej, lub nawet identycznej sprawie, nie narażą się na ryzyko zakwestionowania przez urząd skarbowy.

UZASADNIENIE

Na wstępie należy podkreślić, że podatnicy wywodzą skutki prawne dla obowiązków podatkowych z norm prawnych (norm prawnopodatkowych). W praktyce prawnej, w tym w dokonywaniu wykładni prawa podatkowego należy odróżniać dwa pojęcia: normy prawnej i przepisu prawnego. Właściwe rozumienie tych pojęć ma duże znaczenie dla podatnika, gdyż oceniając daną sytuację gospodarczą z punktu widzenia prawa podatkowego, powinien on koncentrować się na normie prawnej (normie prawnopodatkowej), na którą składa się jeden lub jednocześnie kilka przepisów prawnych. Przepis prawny to bowiem nic innego jak: konkretny artykuł, paragraf, ustęp lub litera w danym akcie prawnym. Norma prawna z kolei składa się z:

• a) hipotezy – wskazującej adresata normy prawnej i okoliczności warunkujące jej zastosowanie,

• b) dyspozycji – wskazującej sposób zachowania adresata oraz określającej jego obowiązki lub uprawnienia,

• c) sankcji – określającej konsekwencje prawne zachowania niezgodnie z obowiązkiem.

O tym, jak należy opodatkować daną operację gospodarczą, wskazuje norma prawna składająca się niekiedy tylko z jednego przepisu (artykułu) lub też najczęściej kilku przepisów (kilku artykułów). W polskim systemie prawnym nie ma jednego organu, który byłby uprawniony z mocy Konstytucji RP do dokonywania wiążącej wszystkich podatników wykładni norm prawnopodatkowych czy całych aktów prawnych. Jak wskazuje bowiem art.10 Konstytucji RP ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat … .Podatnicy, doradcy podatkowi, organy podatkowe jak i sądy administracyjne dokonują interpretacji (wykładni) danych norm prawa podatkowego ustalonych przez władze ustawodawcze. Praktyką jest, że wedle różnych organów poda...