„Ważny interes podatnika i interes publiczny” w świetle orzecznictwa NSA

ODPOWIEDŹ

Ustawodawca nie podaje legalnej definicji pojęć „ważny interes podatnika” oraz „interes publiczny” w Ordynacji Podatkowej. Jednakże w orzecznictwie NSA wskazuje się, iż pod pojęciem „ważnego interesu podatnika” należy rozumieć nadzwyczajne względy, które mogłyby zachwiać podstawami egzystencji podatnika. Zaś przesłanka interesu publicznego rozumiana jest jako dyrektywa postępowania, nakazująca mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie do organów władzy, korekta jego błędnych decyzji.

W praktyce organy podatkowe podejmują decyzje w oparciu o pierwsze kryterium, przy czym bardzo rygorystycznie oceniają sytuację materialną podatnika i decydują się na umorzenie zaległości podatkowej, gdy jego zapłata mogłaby wpłynąć realnie na egzystencję biologiczną podatnika.

UZASADNIENIE

Ustawodawca w Ordynacji Podatkowej przewidział rozwiązanie, w którym dopuszcza możliwość przesunięcia w czasie płatności podatku lub umorzenia zaległości podatkowej. Podejmując taką decyzję organ podatkowy powinien wziąć pod uwagę ważny interes podatnika lub interes publiczny. Zasadniczy problem w posłużeniu się tą instytucją prawnopodatkową polega na tym, że ustawodawca nie zawarł w Ordynacji Podatkowej definicji legalnych tych pojęć. Wskazał natomiast, że (art.67a OP): Organ podatkowy, na wniosek podatnika … w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

• odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,

• odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek,

• umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Podatnik, który oczekuje, iż organ podatkowy np. umorzy zaległość podatkową z odsetkami musi mieć na uwadze, że tego typu decyzja ma charakter uznaniowy. Oznacza to, że ustawodawca przeniósł n...