Pełnomocnictwo ogólne, szczególne i do doręczeń

Co do zasady rolą pełnomocnika jest zastępowanie strony (tzw. zastępstwo procesowe) w czynnościach przed organami podatkowymi jak i organami skarbowymi głównie w sprawach podatkowych, ale też wszystkich innych, które leżą w gestii tychże organów. Szczególnie istotna i związana bezpośrednio z pełnomocnikami jest zasada wyrażona w art. 123 OP, gdzie wskazuje się, że strona postępowania podatkowego ma prawo do udziału w postępowaniu podatkowym na każdym jego etapie. W konsekwencji jeśli okaże się, że strona postępowania podatkowego wyznaczyła pełnomocnika, a pełnomocnik ten nie został prawidłowo powiadomiony o określonej czynności, którą przeprowadzał organ podatkowy lub skarbowy to:

• a) mamy sytuację analogiczną jakby strona postępowania nie została powiadomiona o zamiarze dokonywania takiej czynności,

• b) jest to pominięcie strony w postępowaniu i przesłanka do wznowienia postępowania podatkowego – na podstawie art.240§1 pkt 4 OP.

Ustanowienie pełnomocnika powoduje, że będzie on dokonywał czynności prawnych w imieniu i ze skutkiem dla swojego mocodawcy (strony), przez co należy mieć na uwadze że czynności przez niego podjęte będą obciążały skutkami stronę. Jest to szczególnie ważne, gdy strona wybiera rodzaj pełnomocnika. Pełnomocnikiem może zostać każda osoba, która ma zdolność do czynności prawnych (art.138b §1 OP). Oznacza to, że Ordynacja Podatkowa nie narzuca podatnikom (stronie) wymogu posłużenia się profesjonalnym pełnomocnikiem. Pełnomocnikiem może zostać także małżonek strony (nie musi dostarczyć pełnomocnictwa) w przypadku, gdy - w ocenie tegoż organu - chodzi o kwestię mniejszej wagi, a nie ma podstaw do kwestionowania istnienia i zakresu upoważnienia małżonka do występowania w imieniu strony.

Przykład 1

Pan X ustanowił pełnomocnikiem w postępowaniu podatkowym swoją dorosłą córkę, która jest z wykształcenia muzykiem. Ma on do tego pełne prawo, przy czym gdyby chciał np. ustanowić swojego 16 letniego syna, to takie pełnomocnictwo byłoby nieważne ze względu na niepełnoletniość dziecka (brak zdolności do czynności prawnych).

Przykład 2

Państwo X złożyli zeznanie podatkowe PIT – 37 , gdzie rozliczyli się wspólnie. Organ podatkowy wezwał Państwa X ...